در بحثهای مربوط به فرصتهای تبلیغی، به اماکن و فضاهای تبلیغ رسیدیم و در مجله شماره 53 بیان شد که خوب میباشد فضاهای تبلیغی در مسجد متمرکز شده، دارایی های مردمی به سوی مسجد سوق داده گردد. دراین راستا مطالبی درباره اهمیّت و مقام مسجد بیان گردید و مباحثی در خصوص مدیر و کارگزاران مسجد مطرح شد. همچنین در روزنامه شماره 55 مشاجره اداره مسجد به طور گذرا گزینه توجه قرار گرفت.
درین نوشتهی علمی با مداقه الهی به فعالیتهای فرهنگی ـ اجتماعی مساجد، با تمرکز به نیازهای امروز گفت و گو خواهیم کرد.
فعالیتهای فرهنگی
مساجد فعال از جهت فرهنگی به صورت مهم ترین پایگاه فعالیتهای شرعی در فضای جامعه تأثیر عمیق و ژرف داشته، معادلات فرهنگی دور و اطراف خویش را به بهره عبودیت الهی تغییر می دهند و این دستور در شرایطیکه میباشد که مدیران مساجد خصوصا روحانیون به نه از مقام معنوی مسجد در مسیر بایسته آن فایده جویند.
فعالیتهای فرهنگی دینی در مساجد می تواند از تنوع اکثری منتفع بوده، به تناسب نیازمندیهای حوزه، نوع مخاطبان و... دارای متغیّرهای فراوان باشد؛ لیکن در اینجا از باب نمونه بعضی از فعالیتهای فرهنگی مساجد را گوشزد می نماییم.
ذکر این نکته ضروریست که برخی از کارکردهای مثبت مسجد جنبه عبادی دارد، لیکن با توجّه به تأثیر انکارناپذیر این عبادات در فرهنگ وتمدن اجتماعی و تصحیح ذیل ساختهای فرهنگی جامعه و اثر ها مثبت تربیتی آن، در مقوله فعالیتهای فرهنگی مطرح میگردد.
1. نماز جماعت
یکی از مهمترین فعالیتهای عبادی ـ فرهنگی مساجد، برقراری نماز جماعت در سه نوبت صبح، ظهر و شب میباشد.
ائمه جماعاتی که به نماز جماعت در سه دفعه اهتمام جدّی دارند، در فعالیتهای دیگر مسجد هم از موفقیت بیشتری برخوردارند.
درصورتی که نماز جماعت منظم بوده، حواشی بیشتراز حد نداشته باشد، توسط مردم مورد استقبال قرار میگیرد.
2. عبادت فردی
یکیاز از سایر از مسائل عبادی که می تواند در فرهنگ تأثیر جدّی داشته باشد، اشاعه پرستش، عبادت، نیایش و توبه فردی و خلوت کردن آدمی با خدای خویش در خانه معبود میباشد.
این سنت حسنه که در ابتدا اسلام آیتم اهتمام فراوان مسلمانان بوده، امروزه فی مابین ما خیلی نادر رنگ گردیده است و بهتدریج به چشم میخورد شخصی برای مناجات با خدا به صورت فردی به مسجد حمایت برده، نماز حاجت بخواند، به نیایش با خدا خویش بپردازد، و از گناهان خویش توبه کند؛ از اینرو بسیار بجاست که این سنت پسندیده به وسیله مبلغان گرامی احیاء گردد.
3. قرائت قرآن
تبلیغ
یکی از فعالیتهای عبادی دارای تأثیر فرهنگی فراوان، خواندن قرآن در مساجد میباشد که این دستور هم از توجّه والا منتفع نبوده میباشد؛ البته جدیدا در بعضی از مساجد بعداز نماز عشاء یک صفحه از قرآن به صورت گروهی خوانده می گردد. گرچه این حرکت قشنگ و گران بها میباشد لیکن با حدّ بایسته، فاصله بسیار داراست.
4. سخنرانی
از صدر اسلام تاکنون یار و همدم با نیایش در مساجد، بیان معارف آئین مطرح بوده می باشد. فرستاده صلی الله علیه و آله خود بهاین دستور مهم توجّه داشته اند و در طی تاریخ اسلام مساجد محل انتشار معارف شرعی بوده می باشد و در حال حاضر نیز مبلّغان شرعی به عنوان کردن عقاید، احکام، خلق، مسائل سیاسی اسلام و... پرداخته، مردم را با اعتقادات و وظایف فقهی خود آشنا می سازند.
5. آموزش خواندن نماز و قرآن
ازآنجا که طبق فتاوای مراجع شیعه مورد نیاز می باشد نماز به عربی صحیح خوانده شود، از مهمترین اموری که بایستی مبلغان محترم به آن بپردازند تصحیح خواندن نماز هست. برای استخراج بدین مقصود می توان با تشکیل گروههای متفاوت به سرپرستی کسانی که خواندن آن ها تماماً آیتم تأیید میباشد، همگی مردان، زنان، کودک ها و جوانان را مورد یادگرفتن قرار بخشید.
همچنین می توان با تشکیل کلاسهای یادگرفتن قرآن و تجوید، از سویی خواندن قرآن را اشاعه نمود و از سوی دیگر تلاوت نماز افراددر بحثهای مرتبط با فرصتهای تبلیغی، به اماکن و فضاهای تبلیغ رسیدیم و در روزنامه شماره 53 ذکر شد که بهتر میباشد فضاهای تبلیغی در مسجد متمرکز گردیده، بودجه های مردمی به سوی مسجد سوق داده شود. درین راستا مطالبی درباره اهمیّت و رده مسجد ذکر شوید و مباحثی در ارتباط مدیریت و کارگزاران مسجد مطرح شد. همینطور در مجله شماره 55 بحث اداره مسجد به صورت زود گذر آیتم دقت قرار گرفت.
دراین نوشتهیعلمی با عنایت الهی به فعالیتهای فرهنگی ـ اجتماعی مساجد، با دقت به نیازهای امروز بحث خوا هیم کرد.
فعالیتهای فرهنگی
مساجد فعال از جهت فرهنگی به طور مهمترین مقر فعالیتهای دینی در فضای جامعه تأثیر عمیق و ژرف داشته، معادلات فرهنگی گوشه و کنار خود را به فایده عبودیت الهی تغییر تحول میدهند و این امر در حالتی که است که مدیران مساجد خصوصا روحانیون به خیر از جایگاه معنوی مسجد در مسیر بایسته آن سود جویند.
فعالیتهای فرهنگی شرعی در مساجد قادر است از تنوع بخش اعظمی برخوردار بوده، به تناسب نیازمندیهای حوزه، نوع مخاطبان و... دارنده متغیّرهای فراوان باشد؛ لیکن در اینجا از باب مثال برخی از فعالیتهای فرهنگی مساجد را گوشزد می نماییم.
بیان این نکته ضروریست که برخی از کارکردهای مثبت مسجد جنبه عبادی داراست، لیکن با توجّه به تأثیر انکارناپذیر این عبادات در تمدن اجتماعی و تصحیح پایین ساختهای فرهنگی جامعه و آثار مثبت تربیتی آن، در مقوله فعالیتهای فرهنگی مطرح می شود.
1. نماز جماعت
یکیاز مهمترین فعالیتهای عبادی ـ فرهنگی مساجد، برقراری نماز جماعت در سه دفعه صبح، ظهر و شب است.
ائمه جماعاتی که به نماز جماعت در سه نوبت اهتمام جدّی داراهستند، در فعالیتهای دیگر مسجد هم از توفیق بیشتری برخوردارند.
در صورتی نماز جماعت منظم بوده، حاشیه ها بیش از حد نداشته باشد، به وسیله عموم گزینه استقبال قرار میگیرد.
2. عبادت شخصی
یکی از دیگر از مسائل عبادی که میتواند در فرهنگ وتمدن تأثیر جدّی داشته باشد، رواج پرستش، عبادت، نیایش و توبه شخصی و خلوت کردن آدمی با خدای خود در منزل پروردگار است.
این سنت حسنه که در بالا اسلام گزینه اهتمام فراوان مسلمانها بوده، امروزه در میان ما خیلی کم رنگ گردیدهاست و کم کم مشاهده می شود فردی برای مناجات باایمان به طور شخصی به مسجد حفاظت برده، نماز حاجت بخواند، به نیایش باایمان خود بپردازد، و از گناهان خود توبه نماید؛ از اینرو بسیار بجاست کهاین سنت نیکو بوسیله مبلغان گرامی احیاء خواهد شد.
3. خواندن قرآن
تبلیغ
یک کدام از فعالیتهای عبادی دارنده تأثیر فرهنگی فراوان، تلاوت قرآن در مساجد است کهاین امر هم از توجّه بزرگ برخوردار نبوده است؛ ولی اخیرا در برخی از مساجد بعد از نماز عشاء یک ورقه از قرآن به طور گروهی خوانده میگردد. گرچه این جنبش زیبا و پر ارزش می باشد لیکن با حدّ بایسته، مسافت بسیار دارد.
4. سخنرانی
از صدر اسلام تا به امروز هم پا با نیایش در مساجد، ذکر معارف آیین مطرح بوده میباشد. نبی صلی الله علیه و آله خویش به این فرمان اساسی توجّه داشته اند و در زمان تاریخ اسلام مساجد محل تکثیر معارف فقهی بوده میباشد و اینک نیز مبلّغان دینی به ذکر عقاید، احکام، خلق و خوی، مسائل سیاسی اسلام و... پرداخته، عموم را با اعتقادات و وظایف فقاهتی خویش آشنا میسازند.
5. یادگرفتن قرائت نماز و قرآن
ازآنجاکه طبق فتاوای مراجع شیعه ما یحتاج میباشد نماز به عربی درست خوانده گردد، از مهم ترین اموری که می بایست مبلغان متشخص به آن بپردازند تصحیح تلاوت نماز میباشد.شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد برای کسب بهاین هدف می اقتدار با تشکیل گروههای مختلف به سرپرستی اشخاصی که قرائت آنان به طور کاملً گزینه تأیید میباشد، کلیه مردان، زنان، خردسال ها و جوان ها را آیتم فراگیری قرار داد.
همینطور می قدرت با تشکیل کلاسهای آموزش قرآن و تجوید، از سویی قرائت قرآن را رواج نمود و از سوی دیگر خواندن نماز اشخاص را تصحی کرد.
ناگفته نماند که برای تشکیل داد علت میان عموم، شروع موردنیاز هست در سخنرانیهای همگانی احکام مرتبط با خواندن نماز برای عموم ذکر شود،رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد آنگاهها دعوت خواهد شد تا در جلسات تصحیح تلاوت نماز کمپانی نمایند.
همینطور رعایت حدود سنّ و فردیّت مخاطبان درین حرکت مایحتاج میباشد؛ چون برخی حاضرند خواندن خویش را با روضه خوان تصحیح نمایند، ولی در حالتی که گفته گردد که در بین عموم یا این که در جلسات نزد اشخاص دیگر ایفا دهند، از این امر غربت خواهند کرد. را تصحیح کرد.
ناگفته نماند که برای ساخت انگیزه در میان مردم، آغاز لازم میباشد در سخنرانیهای عمومی احکام مربوط به قرائت نماز برای مردم بیان گردد،آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد بعد از آنها دعوت شود تا در جلسات تصحیح قرائت نماز شرکت کنند.
همچنین رعایت حدود سنّ و شخصیّت مخاطبان در این جنبش مورد نیاز هست؛مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد زیرا بعضی حاضرند قرائت خود را با شیخ تصحیح کنند، اما در شرایطی که گفته خواهد شد که بین مردم یا در جلسات نزد افراد دیگر انجام دهند، از این فرمان دوری خواهند کرد.